9. Aktywa trwałe i związane z nimi zobowiązania
Sporządzono w mln PLN, chyba że wskazano inaczej
Nota 9.1 Rzeczowe i niematerialne aktywa górnicze i hutnicze
Zasady rachunkowości - aktywa rzeczowe |
|---|
| Najistotniejsze rzeczowe aktywa trwałe Spółki stanowią nieruchomości związane z działalnością górniczą i hutniczą, obejmujące grunty własne, budynki, obiekty inżynierii wodnej i lądowej takie jak: kapitalne wyrobiska górnicze (w tym szyby, studnie, sztolnie, chodniki, komory główne), rurociągi podsadzkowe, odwadniające i przeciwpożarowe, otwory piezometryczne, linie kablowe elektroenergetyczne, sygnalizacyjne i światłowodowe. Do rzeczowych aktywów trwałych górniczych i hutniczych zalicza się również maszyny, urządzenia techniczne, środki transportu i inne ruchome środki trwałe. Rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację (umorzenie) oraz skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. W wartości bilansowej środka trwałego ujmuje się koszty regularnych, znaczących przeglądów, w tym koszty przeglądów certyfikacyjnych, których przeprowadzenie jest niezbędne. Cenę nabycia/koszt wytworzenia powiększają koszty finansowania zewnętrznego (tj. odsetki oraz różnice kursowe stanowiące korektę kosztu odsetek) zaciągniętego na nabycie lub wytworzenie dostosowywanego składnika rzeczowych aktywów trwałych. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych (z wyłączeniem gruntów) Spółka dokonuje, w zależności od wzorca konsumowania korzyści ekonomicznych z danego składnika rzeczowych aktywów trwałych:
Dla poszczególnych grup środków trwałych przyjęto okresy użytkowania, oszacowane na podstawie oczekiwanego życia kopalni z uwzględnieniem zawartości złoża, w następujących przedziałach: |
| Grupa | Rodzaj środka trwałego | Całkowity okres użytkowania |
| Budynki, budowle i grunty | Grunty | Nie podlegają amortyzacji |
| Budynki | 100 lat | |
| Kapitalne wyrobiska górnicze | 22-90 lat | |
| Rurociągi podsadzkowe, odwadniające i przeciwpożarowe | 6-90 lat | |
| Linie kablowe elektroenergetyczne, sygnalizacyjne i światłowodowe | 10-70 lat | |
| Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu, i inne środki trwałe | Urządzenia techniczne i maszyny | 4-66 lat |
| Środki transportu | 3-40 lat | |
| Inne środki trwałe, w tym narzędzia i przyrządy | 5-25 lat |
| Spółka dokonuje regularnych przeglądów rzeczowych aktywów trwałych pod kątem adekwatności stosowanych okresów użytkowania do bieżących warunków prowadzenia działalności. Poszczególne istotne części składowe środka trwałego (istotne komponenty), których okres użytkowania różni się od okresu użytkowania całego środka trwałego amortyzowane są odrębnie, przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych odzwierciedlających przewidywany okres ich użytkowania. Aktywa niefinansowe testuje się na utratę wartości, ilekroć jakieś zdarzenia lub zmiany okoliczności wskazują na ryzyko niezrealizowania ich wartości bilansowej. Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się w wysokości kwoty, o jaką wartość bilansowa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne przewyższa jego wartość odzyskiwalną. Dla potrzeb analizy pod kątem utraty wartości aktywa grupuje się na najniższym poziomie, na jakim generują przepływy pieniężne niezależnie od innych aktywów (ośrodki wypracowujące środki pieniężne). Dla celów przeprowadzenia testów na utratę wartości ośrodek wypracowujący środki pieniężne ustala się każdorazowo. Jeżeli przeprowadzony test na utratę wartości wykaże, iż wartość odzyskiwalna (tj. wyższa z dwóch kwot: wartość godziwa pomniejszona o koszty zbycia i wartość użytkowa) danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa od wartości bilansowej, dokonuje się odpisu aktualizującego w wysokości różnicy między wartością odzyskiwalną, a wartością bilansową składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne. Odpis z tytułu utraty wartości alokuje się do poszczególnych aktywów wchodzących w skład ośrodka wypracowującego środki pieniężne proporcjonalnie do udziału wartości bilansowej poszczególnych aktywów w wartości bilansowej całego ośrodka, przy czym w wyniku alokacji odpisu wartość bilansowa składnika aktywów nie może być niższa od najwyższej z trzech kwot: wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia, wartości użytkowej i zera. |
Zasady rachunkowości - aktywa niematerialne |
|---|
| Aktywa niematerialne górnicze i hutnicze obejmują przede wszystkim aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych. Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych wycenia się w wysokości kosztu pomniejszonego o skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości.
|
| Rzeczowe aktywa trwałe | Wartości niematerialne | Razem | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Budynki, budowle i grunty | Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu i inne środki trwałe | Środki trwałe w budowie | Aktywa z tytułu poszukiwania i oceny zasobów mineralnych | Pozostałe | |||
| | Stan na dzień 1 stycznia 2017 r. | ||||||
| Wartość brutto | 8 919 | 10 416 | 4 570 | 341 | 356 | 24 602 | |
| Umorzenie | (4 382) | (5 134) | - | - | (54) | (9 570) | |
| Odpisy z tytułu utraty wartości | - | ( 3) | (7) | (135) | (1) | (146) | |
| Wartość księgowa netto | 4 537 | 5 279 | 4 563 | 206 | 301 | 14 886 | |
| Zmiany w roku 2017 netto | |||||||
| Rozliczenie środków trwałych w budowie | 1 108 | 1 514 | (2 622) | - | - | - | |
| Zakup | - | - | 1 859 | 26 | 49 | 1 934 | |
| Wytworzenie we własnym zakresie | - | - | 32 | - | - | 32 | |
| Nota 9.4 | Zmiana stanu wysokości rezerwy na koszty likwidacji zakładów górniczych i składowisk odpadów | 30 | - | - | - | - | 30 |
| Amortyzacja | (241) | (793) | - | - | (10) | (1 044) | |
| Utworzenie, wykorzystanie odpisów z tytułu utraty wartości | - | - | 1 | 17 | 1 | 19 | |
| Inne zmiany | - | (10) | 98 | (77) | (6) | 5 | |
Stan na dzień 31 grudnia 2017 r. | |||||||
| Wartość brutto | 9 990 | 11 529 | 3 937 | 290 | 398 | 26 144 | |
| Umorzenie | (4 556) | (5 536) | - | - | (63) | (10 155) | |
| Odpisy z tytułu utraty wartości | - | ( 3) | (6) | (118) | - | (127) | |
| Wartość księgowa netto | 5 434 | 5 990 | 3 931 | 172 | 335 | 15 862 | |
| | Stan na dzień 1 stycznia 2018 r. | ||||||
| Wartość brutto | 9 990 | 11 529 | 3 937 | 290 | 398 | 26 144 | |
| Umorzenie | (4 556) | (5 536) | - | - | (63) | (10 155) | |
| Odpisy z tytułu utraty wartości | - | ( 3) | (6) | (118) | - | (127) | |
| Wartość księgowa netto | 5 434 | 5 990 | 3 931 | 172 | 335 | 15 862 | |
| Zmiany w roku 2018 netto | |||||||
| Rozliczenie środków trwałych w budowie | 510 | 1 123 | (1 633) | - | - | - | |
| Zakup | - | - | 1 848 | 12 | 29 | 1 889 | |
| Wytworzenie we własnym zakresie | - | - | 47 | - | - | 47 | |
| Nota 9.4 | Zmiana stanu wysokości rezerwy na koszty likwidacji zakładów górniczych i składowisk odpadów | 168 | - | - | - | - | 168 |
| | Amortyzacja | (270) | (862) | - | - | (13) | (1 145) |
| Inne zmiany | (5) | (25) | 126 | - | 41 | 137 | |
| Stan na dzień 31 grudnia 2018 r. | |||||||
| Wartość brutto | 10 582 | 12 165 | 4 325 | 302 | 467 | 27 841 | |
| Umorzenie | (4 745) | (5 936) | - | - | (75) | (10 756) | |
| Odpisy z tytułu utraty wartości | - | ( 3) | ( 6) | ( 118) | - | ( 127) | |
| Wartość księgowa netto | 5 837 | 6 226 | 4 319 | 184 | 392 | 16 958 | |
Nota 9.1.1 Rzeczowe aktywa trwałe górnicze i hutnicze – środki trwałe w budowie
| | Stan na 31.12.2018 | Stan na 31.12.2017 |
|---|---|---|
| Program Udostępnienie Złoża - Głogów Głęboki-Przemysłowy | 1 650 | 1 012 |
| Budowa szybu SW-4 | 582 | 554 |
| Działalność inwestycyjna związana z rozbudową i eksploatacją Obiektu Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych Żelazny Most | 498 | 382 |
| Program Rozwoju Hutnictwa | 373 | 744 |
| Inwestycje związane z rozbudową infrastruktury rejonów wydobywczych w kopalniach | 206 | 197 |
| Zmiana funkcji szybu L-VI na materiałowo-zjazdowy | 203 | 110 |
| Program Modernizacji Pirometalurgii | 16 | 194 |
Nota 9.1.2 Wydatki związane z aktywami górniczymi i hutniczymi
| od 01.01.2018 do 31.12.2018 | od 01.01.2017 do 31.12.2017 | |
|---|---|---|
| Zakup | (1 889) | (1 934) |
| Zmiana stanu zobowiązań z tytułu nabycia | 144 | (11) |
| Pozostałe | (139) | (25) |
| Razem | (1 884) | (1 970) |
Nota 9.2 Pozostałe aktywa rzeczowe i niematerialne
Zasady rachunkowości |
|---|
| Pozostałe rzeczowe aktywa trwałe wycenia się w cenie nabycia/koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowaną amortyzację (umorzenie) oraz skumulowane odpisy z tytułu utraty wartości. Polityka dotycząca utraty wartości przedstawiona została w Nocie 9.1. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową. |
| Grupa | Całkowity okres użytkowania |
| Budynki i budowle | 25 - 60 lat |
| Urządzenia techniczne i maszyny | 4 - 15 lat |
| Środki transportu | 3 - 14 lat |
| Inne środki trwałe | 5 - 10 lat |
Wartości niematerialne wykazane jako „pozostałe wartości niematerialne” obejmują w szczególności: nabyte prawa majątkowe niezwiązane z działalnością górniczą, oprogramowanie komputerowe. Aktywa te wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonych o skumulowane odpisy amortyzacyjne i skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Odpisów amortyzacyjnych od wartości niematerialnych dokonuje się metodą liniową, przez okres ich przewidywanego użytkowania. Dla głównych grup wartości niematerialnych okres użytkowania wynosi:
- nabyte prawa majątkowe niezwiązane z działalnością górniczą: 5-50 lat,
- oprogramowanie komputerowe: 2-5 lat
- inne wartości niematerialne 40-50 lat
| Rzeczowe aktywa trwałe | Wartości niematerialne | Razem | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Budynki, budowle i grunty | Urządzenia techniczne, maszyny, środki transportu i inne środki trwałe | Środki trwałe w budowie | Pozostałe wartości niematerialne | ||
Stan na dzień 1 stycznia 2017 r. | |||||
| Wartość brutto | 51 | 175 | 8 | 120 | 354 |
| Umorzenie | (31) | (126) | - | (96) | (253) |
| Wartość księgowa netto | 20 | 49 | 8 | 24 | 101 |
Stan na dzień 31 grudnia 2017 r. | |||||
| Wartość brutto | 54 | 192 | 5 | 138 | 389 |
| Umorzenie | (33) | (143) | - | (104) | (280) |
| Wartość księgowa netto | 21 | 49 | 5 | 34 | 109 |
Stan na dzień 31 grudnia 2018 r. | |||||
| Wartość brutto | 54 | 203 | 22 | 164 | 443 |
| Umorzenie | (35) | (152) | - | (112) | (299) |
| Wartość księgowa netto | 19 | 51 | 22 | 52 | 144 |
Nota 9.3 Amortyzacja
| Rzeczowe aktywa trwałe | Wartości niematerialne | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| od 01.01.2018 do 31.12.2018 | od 01.01.2017 do 31.12.2017 | od 01.01.2018 do 31.12.2018 | od 01.01.2017 do 31.12.2017 | ||
| Nota 4.1 | Amortyzacja | 1 151 | 1 053 | 22 | 19 |
| | rozliczona w wynik finansowy | 1 099 | 1 017 | 20 | 18 |
| koszty wytworzenia produktów | 1 078 | 1 006 | 19 | 16 | |
| koszty ogólnego zarządu | 21 | 11 | 1 | 1 | |
| pozostałe koszty operacyjne | - | - | - | 1 | |
| stanowiąca część kosztu wytworzenia aktywów | 52 | 36 | 2 | 1 | |
Nota 9.4 Rezerwa na koszty likwidacji kopalń i innych obiektów
Zasady rachunkowości | Ważne oszacowania i założenia |
|---|---|
| Rezerwa na przyszłe koszty związane z likwidacją kopalń i innych obiektów technologicznych tworzona jest na bazie szacunku przewidywanych kosztów likwidacji obiektów i przywrócenia stanu pierwotnego terenu po zakończeniu ich eksploatacji. Podstawą szacowania wielkości rezerwy są specjalistyczne opracowania wykonane w oparciu o prognozy eksploatacji złoża (dla obiektów górniczych) oraz ekspertyzy technologiczno-ekonomiczne sporządzone przez specjalistyczne firmy bądź wykonane w Spółce. Zmiana stopy dyskonta lub szacowanego kosztu likwidacji koryguje wartość środka trwałego, którego dotyczy, chyba że przekracza wartość bilansową środka trwałego (wówczas nadwyżka ujmowana jest w pozostałych przychodach operacyjnych). | Wartość rezerwy stanowią zdyskontowane do wartości bieżącej oszacowane koszty przyszłej likwidacji kopalń i innych obiektów technologicznych. Na aktualizację rezerwy na dzień kończący okres sprawozdawczy w Spółce mają wpływ poniższe wskaźniki:
W Spółce w celu oszacowania rezerw na koszty likwidacji kopalń i obiektów technologicznych na 31 grudnia 2018 r. przyjęto stopę dyskonta na poziomie 0,31 % (w 2017 r. 1,03 %). |
| Stan na 31.12.2018 | Stan na 31.12.2017 | ||
|---|---|---|---|
| Stan rezerw na początek okresu sprawozdawczego | 804 | 770 | |
| Nota 9.1 | Zmiany szacunków odniesione w środki trwałe | 168 | 30 |
| | Pozostałe | 16 | 4 |
| Stan rezerw na koniec okresu sprawozdawczego w tym: | 988 | 804 | |
| - rezerwy długoterminowe | 980 | 797 | |
| - rezerwy krótkoterminowe | 8 | 7 |
Nota 9.5 Aktywowane koszty finansowania zewnętrznego
W okresie od 1 stycznia 2018 r. do 31 grudnia 2018 r. Spółka ujęła w aktywach rzeczowych i niematerialnych 133 mln PLN kosztów finansowania zewnętrznego (w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. 61 mln PLN).
Stopa kapitalizacji zastosowana przez Spółkę do ustalenia kosztów finansowania zewnętrznego dla niezabezpieczonego odnawialnego kredytu konsorcjalnego uzyskanego na podstawie umowy o finansowanie, zawartej z konsorcjum banków wyniosła 82,22%, z tytułu pożyczki z Europejskiego Banku Inwestycyjnego wyniosła 50,63%.
W okresie od 1 stycznia 2017 r. do 31 grudnia 2017 r. stopa kapitalizacji zastosowana przez Spółkę do ustalenia kosztów finansowania zewnętrznego dla niezabezpieczonego odnawialnego kredytu konsorcjalnego uzyskanego na podstawie umowy o finansowanie, zawartej z konsorcjum banków wyniosła 72,39% .